Değerleme Nedir?
Değerleme, stok işlemlerinin ikinci aşaması olup, varlık vergisi matrahının tespit ve tespit yönteminin hesaplanmasında kullanılır. Değerleme, sayılan varlıkların envanter defterine hangi fiyat veya miktarda girileceğini belirleme sürecidir.
Değerlendirme, vergi kanununda belirtilen tarih ve saatteki varlık değerine dayanır. Envanterden sonra hazırlanan bilanço, varlıkların genel bir özetini gösterir. Değerlendirme yoluyla, bilançonun dönemin sonunda gerçek değeri göstermesini sağlayabilirsiniz. Değerleme sürecine ilişkin hukuki görüşlerde pek çok farklılık vardır.
-Ticari bilanço hazırlarken; şahıs şirketleri ve özel şirketler, değerlendirme yöntemini ücretsiz olarak seçebilirler.
-Hissedarın sermaye şirketindeki yükümlülüğü, yatırdığı sermaye ile sınırlı olduğundan, değerleme yöntemi seçimi sınırlandırılır ve daha düşük bir değere dayanır. Örneğin, envanter esas olarak maliyet üzerinden değerlenebilir. (Daha yüksek değer değerlemeye dayalıysa, ticari karlar yüksek görünür. Bu, sermayenin temettü şeklinde dağıtılmasına neden olur ve alacaklıların üçüncü taraflarını riske atar. Bu kısıtlama (yalnızca sermaye şirketleri için geçerlidir ve üçüncü kişileri korur) Bu konuda Ticaret Kanunu hükümlerine aykırı değildir.
Türk Ticaret Kanunundaki Değerleme:
-Ticari bilanço hazırlarken; Kişisel Vergi Usul Kanununda değerlendirme:
-İşletme geliri (vergi matrahı), bir şirketin başlangıç ve bitiş öz kaynakları arasındaki pozitif farktır. Öz sermaye, varlıkların yatırım ve borçların değerlemesi ile belirlenir.
-Envanter hazırlamanın en önemli nedeni ödenmesi gereken vergi matrahını belirlemek olduğundan, Vergi Usul Kanunu, varlığın özelliklerine göre birçok değerleme yöntemi içermektedir.
– Ekonomi değerin türüne ve niteliğine göre, değerleme için aşağıdaki önlemlerden biri kullanılır. Bu öğrenme etkinliğinde, Vergi Usul Kanunundaki düzenlemelere odaklanacağız.
Tasarruf Değeri
Alacakların bilanço tarihindeki (dönem sonu) birikimlerinin değeri (nakit) ile değerlenmesini sağlamak için alacaklara tahsis edilen reeskont tutarının izlenmesinde kullanılır.
Değerleme tarihinde varlık sahibi tarafından ifade edilen gerçek değerdir. Alacak senetleri ve borçlar bu değerlemeye göre değerlendirilir.
Reeskont, dönem envanter işleminin sonudur. Vergi usul kanununa göre alacaklar ve borçlanma senetleri tasarruf değeri veya eşdeğeri üzerinden değerlenmeyi seçebilir. Hazine bonosu faiz oranı yabancı senetler için geçerlidir.
Dönem sonunda hesaplanan reeskont tutarı 122 reeskont alacağı (-) 657 reeskont faiz gider hesabına alacak olarak gösterilmiştir. Bu nedenle alacaklar bilançoda nakit değeri ile gösterilir.
Önümüzdeki dönemde 122 adet alacak reeskont hesabı borçlandırılacak (-) – 647 adet reeskont faiz geliri hesabı alacak olarak gösterilir.
